Wie is Jaap Nijhof

Theater en verhalen vertellen zijn de rode draad in mijn leven. Op mijn twaalfde stond ik al op het podium bij de buurtvereniging, in rollen als wolf, oude man en alles wat maar voorbij kwam. Toen ik op mijn drieëntwintigste Papageno speelde in Die Zauberflöte, wist ik het zeker: dit is mijn wereld. Vanaf dat moment is het toneel nooit meer uit mijn leven verdwenen.
Tijdens mijn opleiding aan de Pabo combineerde ik het werken met kinderen, met mijn liefde voor theater. Ik speelde op de Pabo cabaret, vertolkte Hamlet en werd in die zelfde tijd acteur bij Theatergroep Het Labyrint, waar ik tien jaar lang met veel plezier voorstellingen maakte voor basisscholen en kleine theaters. Het ene project volgde het andere op, variërend van jeugdtheater tot muziektheater, van vertelvoorstellingen tot poppenspel.

 Langzaam groeide ik van speler naar theatermaker. Ik regisseerde grote en kleine groepen met kinderen, jongeren, volwassenen, ouders, leerkrachten en schreef daarbij verschillende stukken zelf. Ook ontwikkelde ik vertelvoorstellingen voor zowel kinderen als volwassenen, vaak in samenwerking met muzikanten. Daarnaast werkte ik jarenlang als dramadocent in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en aan de hogeschool, waar ik modules gaf over dramawerk, verteltheater, poppenspel en het jonge kind.
Wat mij drijft? De kracht van verhalen. De magie van verbeelding. De manier waarop theater mensen laat groeien, lachen, voelen en ontdekken. Theater maken is niet alleen wat ik doe, het is wie ik ben!
Voor wie graag verder leest: onder deze tekst vind je mijn uitgebreide theater-cv, vol projecten, regies, voorstellingen en avonturen uit de afgelopen jaren.

Jaap Nijhof

Extra bijlage over theatermaker Jaap Nijhof.

Ik heb geprobeerd het zo goed als mogelijk bij te houden. Er kan iets missen, een vertelvoorstelling hier of een regie daar.

Regie:
• 'De koning is zoek' (zelf geschreven) in samenwerking met 21 leerkrachten. Geschreven voor kinderen vanaf 7 jaar. Gerepeteerd en uitgevoerd in de periode maart t/m oktober 1998.
• 'Een Midzomernachtdroom' (William Shakespeare) in samenwerking met 20 jongeren van 18 t/m 24 jaar. Tekst zelf herschreven, waardoor sommige teksten iets minder lang werden en het stuk iets moderner. Gerepeteerd en uitgevoerd (in theaters) in de periode van april 1998 t/m juni 1999.
• Regieopleiding, 2001/ 2004
• Nogmaals ‘De koning is zoek’ in samenwerking met ouders en leerkrachten.
Gerepeteerd en uitgevoerd in de periode oktober t/m december 2001.
• Regie Het Pleintje van Coldoni.
Gerepeteerd en uitgevoerd in de periode september 2001 t/m maart 2002.
Spelers in de leeftijd van 24 tot 61 jaar.
• Regie Groep Jongeren van 18 t/m 24 jaar met het stuk Floris Joris Johan.
Vanuit improvisatie komen tot een stuk.
Gestart augustus 2002, uitvoering juni 2003.
• Regie en spel in het stuk ‘De koning van Kleinmaarfijn’
Een sprookje voor volwassenen. Vanuit improvisatie gekomen tot een idee/ verhaallijn, daarna is de tekst en het verhaal verder door mijzelf geschreven.
Gerepeteerd van september 2003 t/m juni 2004. Opvoering juni 2004.
Spelers in de leeftijd van 23 t/m 61 jaar.
• ‘Het Kerstverhaal’ (zelf bewerkt tot toneelstuk n.a.v. een verhaal van Paul Biegel) in samenwerking met 12 leerkrachten. Gerepeteerd en uitgevoerd in de periode november/ december 2004.
• Regie van groep jongeren van 18 t/m 24 jaar. Het stuk ‘De Storm’ (William Shakespeare). Het verhaal zelf herschreven waardoor er meer vrouwelijke rollen ontstonden. Ook Portugese tekst ingebracht voor 1 speelster. Gerepeteerd en uitgevoerd in de periode september 2006 t/m juni 2007.
• Regie van zelfgeschreven verhaal ‘Koning Volhoofd’ Het stuk werd opgevoerd door 20 volwassenen en was bedoeld voor kinderen in de leeftijd van 4 t/m 12 jaar.
Gerepeteerd en uitgevoerd in de periode oktober t/m december 2007.
• Regie bij STA (studenten toneelvereniging Amsterdam), vanuit improvisatie tot een stuk. Een groep van 9 spelers en een regieassistent in de leeftijd van 18 t/m 25 jaar. Na 3 maanden improviseren, heb ik zelf het stuk geschreven m.b.v. het speelmateriaal van de spelers. Het stuk heet ‘Moordcijfers’, een thriller. Gestart sept. 2008 en opgevoerd juni 2009.
• Regie bij STA, gewerkt aan het stuk ‘De ingebeelde zieke’ van Molière. Het stuk werd gebruikt als uitgangspunt, daarnaast werd er een nieuwe rode lijn bedacht. De voorstelling werd opgevoerd juni 2010.
• Regie van zelfgeschreven verhaal ‘Bijna Volle Maan’ Het stuk werd opgevoerd door 32 volwassenen en werd gespeeld voor kinderen in de leeftijd van 4 t/m 12 jaar. Gerepeteerd en uitgevoerd in de periode februari t/m april 2011.
• Regie bij STA, gewerkt aan het stuk ‘Hamlet’ (William Shakespeare). Het verhaal zelf herschreven waardoor er meer vrouwelijke rollen ontstonden. Voorstellingen werden opgevoerd in Crea juni 2013.
• Regie van zelfgeschreven verhaal ‘Het mysterieuze voorwerp in de bibliotheek’ Het stuk werd opgevoerd door 35 volwassenen en werd gespeeld voor kinderen in de leeftijd van 4 t/m 12 jaar. Gerepeteerd en uitgevoerd in de periode februari t/m april 2014.

Jaap Nijhof vertelt …
• In 2006 het verhaal ‘De kikkerkoning’ van de gebr. Grimm.. Een troon, een blok, enkele eenvoudige muziekinstrumenten, twee kroontjes, een verteller en je hebt een eenvoudige vertelvoorstelling voor de groepen 1 t/m 3 van het basisonderwijs.
• In 2007 n.a.v. het prentenboek ‘Bijna Jarig’ wordt een vertelvoorstelling voor de groepen 1 t/m 3 van het basisonderwijs gemaakt. Er wordt in de voorstelling een combinatie gemaakt tussen vertellen en voorlezen, waarbij platen uit het prentenboek vergroot op het toneel staan en de acteur ook nog eens gevaarlijke toeren uithaalt op een ladder.
• In 2008 het verhaal ‘De drie veren van de koning.’ In het begin is er niets op het toneel te zien, alleen een doek. De verteller komt op en neemt een kruk mee, het verhaal begint, tijdens het verhaal komen er steeds nieuwe attributen bij, het lijkt wel goochelen, de drie veren, de kleding, de pad, enz. Een voorstelling waar in ieder geval kinderen van groep 1 t/m 3 van hebben genoten.
• In 2009 het verhaal ‘De nieuwe kleren van de keizer.’ Van Hans Christian Andersen Vertelvoorstelling voor de groepen 1 t/m 3 van het basisonderwijs. Op het toneel is een mooie kroon te zien met rood, geel en goud. Op twee grote kussens liggen de hoedjes, petjes van de personages die voor komen in het stuk. Het verhaal wordt ondersteund door muziek.
• In 2013 het verhaal ‘Het wonderlijke kerstverhaal’. Vertelvoorstelling voor de groepen 1 t/m 8 van het basisonderwijs. Ik werd hierbij begeleid door Jaran Nijhof op harp, gitaar, fluiten en hapi.
• In 2014 het verhaal: ‘Bijna Jarig’ Het idee van 2007 wordt uit de kast gehaald en in een nieuw jasje gestoken. Nu i.p.v. een meisje als hoofdfiguur een jongen. Deze voorstelling werd weer ondersteund door Jaran Nijhof op harp en gitaar. Daarnaast speelde Jaran ook mee.
• In 2014 een voorstelling voor volwassenen. Orpheus en Eurydice is een vertelling met na afloop een nagesprek over de betekenis van het verhaal. Jaran Nijhof ondersteunde met twee verschillende harpen, hapi en gitaar. In 2015 ook enkele keren vertelt in de nieuwe bibliotheek van Amsterdam.
• In 2015 een vertelvoorstelling ‘De drie veren van de koning’ dit keer samen met Jaran Nijhof, die het verhaal ondersteunde met harp, hapi, gitaar en trom.
• Ook in 2015 vertelvoorstelling: De prinses van Archipelago. Voorstelling voor volwassenen, samen met Jaran Nijhof, die het verhaal ondersteunde met harp, hapi, gitaar en fluit en Faidra Nijhof op piano.
• 2016 vertelvoorstelling ‘De onbespeelbare Harp.’ samen met Jaran Nijhof op Harp.
• 2017 t/m 2020 vertelvoorstelling Thaise Verhalen samen met Jaran Nijhof op harp en andere instrumenten.
• 2022 t/m heden vertelvoorstelling/ workshop Thaise Verhalen of n.a.v. een opdracht, waarbij ik mijzelf begeleid met de Handpan (soms samen met Jaran.) Onder andere gespeeld in de Bibliotheek Alkmaar voor de Boekenweek familie en Hospice Alkmaar de workshop “De Kracht van Verhalen’
Hoge School:
• Van 2000 - 2007 werkzaam aan de Hoge School als dramadocent. Werkzaamheden waren o.a. module ‘verteltheater’, module ‘drama en het jonge kind’, module ‘poppen-theater’, module ‘jeugdtheaterfestival’ en helpen bij studenten afstuderen drama/ muziek.
Drama binnen de middelbare school:
• Sinds 2004 tot heden geef ik workshops aan middelbare scholieren. Het omvat een speldag waarin de jongeren eerst luisteren naar een sprookje door mij verteld. Daarna gaan ze aan de slag met het maken van een eigen product, in groepjes, bijv. met een sprookje zoals ‘Roodkapje’. Aan het eind van de dag is er een presentatie van het gemaakte product. Het concept werkt erg goed. In het begin: “een sprookje?” met aan het eind: “gaaf, een sprookje!”

Drama binnen de basisschool:
• Driedaags - project met een groep 6, groep die even het spoor bijster was, rond het stuk Romeo en Julia (William Shakespeare)
• Dramalessen voor de groepen 5 t/m 8. Dit bestaande uit speltraining, rolopbouw, rollenspel en improvisatie met aan het einde van het jaar de afsluiting het dramaproject ‘De rattenvanger van Hamelen’
• Drama - project ‘Roosje’ n.a.v. het sprookje Doornroosje samen met kinderen van de groepen 4/5/6 een theaterstuk maken voor de ouders.
Het werd een verhaal met tovenaars, e- mailberichten en een heel nieuw eind. Tijdsduur ongeveer 12 lessen, met een uitvoering van ongeveer een half uur.
Gerepeteerd en gespeeld december 2001, januari/ februari 2002.
• Het stuk Romeo en Julia, vanuit de verhaallijn van William Shakespeare, d.m.v. improvisatie komen met een voorstelling van 45 minuten. Gedaan met groepen 7 en 8.
• Commedia del Arte, een stuk met maskers en clownerie, ontstaan vanuit improvisatie met de groepen 7 en 8.
• Drama – project Assepoester. N.a.v. het sprookje, samen met de kinderen van groep 7 een toneelstuk in elkaar gezet van 45 minuten. Gerepeteerd vanaf oktober tot december 2003. Uitvoering kerstavond. (2 maal)
• Drama – project Hotel De Gouden Kroon, d.m.v. improvisatie komen tot een verhaal, komen tot spel, komen tot een stuk.
Aan gewerkt met groep 8 vanaf januari t/m juni 2004. Het stuk werd 4 keer opgevoerd.
• In schooljaar 2006/ 2007 heb ik d.m.v. speltraining, rolopbouw, rollenspel en improvisatie drie projecten rond drama gemaakt. Voor groep 1 t/m 3 Doornroosje (gekoppeld aan project Sprookjes). Voor groep 4 t/m 6 De rattenvanger van Hamelen (gekoppeld aan project middeleeuwen) Voor groep 7/ 8 Romeo en Julia (gekoppeld aan project de gouden eeuw.) Dit allemaal in samenwerkingsverband met Sylvia Kooymans, die als beeldend kunstenaar zorg droeg voor het maken van het decor i.s.m. de kinderen.
• In schooljaar 2007/2008 gewerkt aan ‘Poppenspel’
Sylvia Kooymans en ik hebben ons in dit nieuwe project gestort op het maken van en spelen met poppen. Van schimmenspel, handpoppen tot levensgrote poppen. Alle groepen zijn naar een voorstelling geweest en hebben workshops gekregen in het maken en spelen met poppen.
Afsluiting: een poppenvoorstelling voor de ouders. Het verhaal geschreven door mijzelf in samenwerking met de kinderen. Het decor en de poppen gemaakt door de kinderen in samenwerking met Sylvia. Aan gewerkt van januari 2008 t/m april 2008.
Drama binnen de basisschool vervolg:
• In het schooljaar 2008/ 2009 gewerkt aan ‘Dans’.
Titel van de voorstelling ‘De stukgedanste schoentjes.’
Bij dit project hebben de kinderen 8 lessen dans gekregen waarbij elke les een thema had, zoals planeten, emoties, gedichten en doeken.
Met doeken die ontwikkeld zijn door de kinderen i.s.m. Sylvia Kooymans konden we aan de slag gaan met het stuk. De doeken dienden als decor, om mee te dansen en als kleding. Er werden 4 lessen gebruikt voor de afsluiting, een dans/ vertelvoorstelling voor de ouders.
• In het schooljaar 2009/ 2010 gewerkt aan ‘Professor Pantoffel.
De kinderen kregen een begintekst over een professor en schreven zelf een kort verhaal. De verhalen worden gefilmd en gemonteerd, daarna gepresenteerd aan de andere leerlingen en ouders.
• Het schooljaar 2010/ 2011 de dansvoorstelling van ‘Planeet naar Planeet.’
Er werden 8 lessen dans gegeven met als thema planeten. De mooiste stukken hieruit hebben we samengevoegd tot een kleine dansvoorstelling voor de ouders. Alle kinderen van de school deden mee.
• Het schooljaar 2014/ 2015 de dansvoorstelling van ‘Feest’
Er werden 6 lessen dans gegeven met als thema feest. De mooiste stukken hieruit hebben we samengevoegd tot een dansvoorstelling voor de ouders. Alle kinderen van groep 1 t/m 8 deden mee.
• In 2014/ 2015 was ik werkzaam als dramadocent bij Artiance Alkmaar. Hierbij gaf ik een module van 16 lessen aan de groepen 7 en 8 ter voorbereiding van hun eindmusical of eindtoneelstuk.
• Jaarlijks slottoneel 2000 t/m 2022 met de hele school, kinderen leeftijd van 4 t/m 12 jaar. Het stuk werd geschreven door de leerkrachten, ik schreef de tussen- en slotstukken en deed de eindregie, maakte het lichtplan en zorgde voor licht en geluid tijdens de uitvoering in Theater De Beun te Heiloo.
• Voor groep van 6 of 8 2010 t/m 2022 heb ik een sociaal/ emotioneel programma gemaakt n.a.v. de boeken ‘Ik kon mijn adem niet ademen’ en ‘Uitstekend goed’. In dit programma was de helft van de groep sociaal/ emotioneel ‘arm’ en de andere helft sociaal/ emotioneel ‘sterk’. In tweetallen werd er gewerkt aan de sociaal/ emotionele aspecten van elk kind. De sociaal ‘arme’ kinderen zien/ ervaren hoe ze sociaal/ emotioneel sterker kunnen worden en de ‘sterke’ komen ook zichzelf tegen. De lessenreeks omvatte 8 tot 10 lessen.

Acteur verbonden aan Theatergroep 'Het Labyrint':
• Als acteur was ik vanaf 1991 tot 2002 verbonden aan theatergroep 'Het Labyrint', die als doelstelling had om theatervoorstellingen te maken voor het basisonderwijs.
De volgende voorstellingen hebben we gemaakt:
 ‘Ulk en Bulk’ voorstelling over fantasie en werkelijkheid. Vanaf 7 jaar.
 ‘De Meesterproef’ voorstelling over ‘dingen moeten’, ‘op zoek gaan naar jezelf’ en ‘volwassen worden’. Vanaf 11 jaar.
 Het Visje en de Draak. Fantasieverhaal voor kinderen vanaf 4 jaar, thema ‘de zee’ en ‘groot worden’.
 Beer en Rups. Stuk voor kinderen vanaf 4 jaar met als thema ‘Van rups tot vlinder’, ‘altijd maar weer opruimen’ en ‘groot/ klein’.
Alle voorstellingen werden gemaakt vanuit improvisatie. Bij de voorstellingen werd gebruik gemaakt van vertellerstheater en poppenspel.
Naast de voorstellingen hadden we ook een educatief programma gemaakt dat aansloot bij de voorstelling.
Het educatieve programma (een lesbrief) bestond onder andere uit een dramales, een beeldende vormingsles en een kleine voorstelling die gespeeld kan worden door de kinderen voor de ouders c.q. verzorgers.

Acteur verbonden aan Theatergroep ‘Sjac’
In 2008 kwamen Marjolein Kommer en ik bij elkaar. Beide werkten we als eenzame theatermakers. Samen zijn we begonnen aan onze eerste voorstelling, waar ook onze theatergroep zijn naam aan verleent, ‘Sjac’.
• Sjac is een productie voor kinderen van 3 a 4 jaar oud.
Uitgangspunt was om een objectentheater te maken van karton. De voorstelling ging op donderdag 13 mei 2010 in première. Daarna enkele voorstellingen van 2010 t/m 2012.
Het bleef helaas bij deze ene voorstelling omdat Marjolein een kind kreeg.

Opdracht voor Natuurmuseum Nijmegen.
• Het project omvatte een opening van de tentoonstelling ‘Mummies’ (april 2005).
In samenwerking met de danseres Beate ten Bohmer werd een dans/ vertelvoorstelling gemaakt en opgevoerd.

Cursus Vertellerstheater met leerkrachten in de basisschool.
• Vanaf 2000 tot heden. Cursus gemaakt en gegeven n.a.v. vraag van verschillende scholen.
Een cursus van 6 a 8 lessen rond het thema vertellen.

Muziektheater.
• ‘Het Carnaval Der Dieren’ van Camille Saint Saëns.
Samen met een orkest van 13 man/ vrouw.
Repetitieperiode en opvoering oktober 1997 t/m mei 1998